viernes, 28 de febrero de 2014

GUARANI ÑE’Ê MBO’ESYRY 2014 - CURSOS DE IDIOMA GUARANI 2014 - ATENEO DE LENGUA Y CULTURA GUARANI

REPÚBLICA DEL PARAGUAY
ATENEO DE LENGUA Y CULTURA GUARANI
GUARANI, MERCOSUR ÑE’Ê TEETE

GUARANI ÑE’Ê MBO’ESYRY 2014
CURSOS DE IDIOMA GUARANI 2014
Las clases se iniciarán el LUNES 03 DE MARZO DE 2014


EL ATENEO TE OFRECE LOS SIGUIENTES CURSOS:

1. GUARANI ÑE’ÊTE KUAA’YPY MBO’ESYRY (CURSO BÁSICO DE LENGUA GUARANI),

2. GUARANI ÑE’ÊTE MBO’EHÁRA MBO’ESYRY (PROFESORADO DE LENGUA GUARANI),

3. GUARANI ÑE’ÊTE MBO’EKUAAHÁRA MBO’ESYRY (LICENCIATURA EN LENGUA GUARANI),

4.GUARANI ÑE’ÊTE HA REKO MBO’EREKOKUAAHÁRA MBO’ESYRY (MAESTRÍA EN LENGUA Y CULTURA GUARANI)

5.GUARANI HA PARAGUÁY AVAKUAATY MBO’EKUAAHÁRA MBO’ESYRY (LICENCIATURA EN ANTROPOLOGÍA CULTURAL GUARANI Y PARAGUAYA)




Pumbyry: (0059521) 520.276

Ogarape: Julia Miranda Cueto 1721 haimete Ytororô (Táva Fernando de la Mora, Paraguay Retâ)


PARAGUAY

I. DEPARTAMENTO DE CONCEPCIÓN

1. Concepción. Director: Federico González Escobar. (0522) 40.717 – chueajue@hotmail.com

2. Horqueta. Director: Hugo Ramón Barrios Jara. (03222) 2476 – hugo_barrios71@hotmail.com

3. Yvyja’u. Director: Pedro Ernesto Escurra Franco(0961) 305.082 – peitoezkurra@gmail.com

II. DEPARTAMENTO DE SAN PEDRO

4. San Pedro del Ykuamandyju. Directora: Carmen Denis. (04222) 2574 – carmen61_62@hotmail.com

5. General Aquino. Directora: Carmen Ramona Caballero de Vera. (0984) 202.907 – kamecaballero@hotmail.com

6. Chore. Directora: Francisca Rivas de Ortíz. (0451) 230.682 y (0981) 449.408

7. Itakuruvi del Rosario. Directora: Zulma Miryan Mareco de Vázquez. (0412) 10298 –
zulmyr@gmail.com

8. San Estanislao. Directora: Zulma Beatriz Trinidad Zarza. (021) 312.052 – zulmatrinidad@hotmail.com

9. Jataity del Norte. Director: Juan Félix González. (0982) 278.909 – fegon@live.com

10. Santa Rosa del Aguaray. Director: Aníbal Duarte Núñez (0972) 872.510

11. Kapi’ivary. Director: Angel Martínez Gaona. (0981) 469.523 – angelmartinezgaona2@hotmail.com

12. General Resquín. Directora: Saturnina Díaz Molinas. (0983) 336.322 – saturnina004@hotmail.com

III. DEPARTAMENTO DE CORDILLERA
13. Ka’akupe. Directora: Directora: Sabina Antonia Ovelar Cabrera. (0981) 137.425 – sabinaovelar@hotmail.com

14. Eusebio Ayala. Directora: Mariela Cabrera Gauto. (0981) 967.156 – macaga_25@live.com

15. Isla Puku. Directora: Magdalena Valiente González. (0516) 252.668 – magdaval@gmail.com

16. Primero de Marzo. Director: Rubén Ovelar Olmedo. (0982) 523.275

17. Arroyos y Esteros. Directora: Sabina Antonia Ovelar Cabrera. (0981) 137.425 –
sabinaovelar@hotmail.com

18. Emboscada. Directora: Lorenza Morel de Marecos. (0529) 20.277

19. Atyra. Directora: Elvira Ferreira. (0981) 273.022 –
elvi-ferreira1@hotmail.com

20. Tovatï. Director: Felipe Nery Miranda. (051027) 2137

21. Pirivevúi. Directora:
Porfiria Orrego Invernizzi. (0971) 327.353 – porrego9@gmail.com

DEPARTAMENTO DE GUAIRA

22. Villarrica. Director: Paternio Emiliano Vera González. (0541) 40.170 – paternio@hotmail.es

23. Coronel Martínez. Directora: Irma Elizabecht Ramírez de Chamorro. (0541) 40.973

24. Iturbe. Directora: Castorina González de Vecca. (0546256) 253 –
castorinagonzalez@hotmail.com

25. Ñumi. Director: Juan Bautista García Bogado. (0541) 40.400 – mrtngarcia3@gmail.com

26. Mauricio José Troche. Director: Paternio Emiliano Vera González. (0541) 40.170 – paternio@hotmail.es

V. DEPARTAMENTO DE KA’AGUASU

27. Coronel Oviedo. Directora: Eulalia Benítez de Leguizamón. (0981) 161.203 – eulioili@gmail.com

28. Ka’aguasu. Director: Cecilio Ramón Coronel Gómez. (0981) 514.033 – cearami@hotmail.com
29. San José de los Arroyos. Director: Cecilio Ramón Coronel Gómez. (0981) 514.033 –
cearami@hotmail.com

30. Campo 9. Director: Reimundo Cañete Cáceres. (0983) 459.854 – reimundocc_09@hotmail.com

31. Pastoreo. Director: Ramón Brígido Cáceres Vázquez. (0524225) 291 – manvera@hotmail.com

32. Repatriación. Directora: Edit María Ezequiela Benítez Robertti. (0982) 414.470
33. Yû. Director: Augusto Martín Jara López. (0984) 553.197
34. San Joaquín. Director: Augusto Martín Jara López. (0984) 553.197

35. Santa Rosa del Mbutuy. Director: Sergio León. (0984) 142.831

36. Raúl Arsenio Oviedo. Director: Reimundo Cañete Cáceres. (0983) 459.854 – reimundocc_09@hotmail.com

37. José D. Ocampos. Director: Fermín Cabrera. (0983) 683.326 – cabrerafermin2011@hotmail.com

VI. DEPARTAMENTO DE KA’ASAPA

38. Ka’asapa. Directora: María Antonia Rojas Aranda. (0981) 275.354 – marrojas_28@hotmail.com

39. San Juan Nepomuceno. Director: Javier Arévalos Morel. (0544) 20.141 – chavi_@hotmail.com

40. Buena Vista. Director: Paulo Núñez Ramírez (054427) 5276

41. Juty.
Director: Angel Javier Segovia. (0547257) 384 – ajsegovia10@gmail.com

VII. DEPARTAMENTO DE ITAPÚA

42. Encarnación. Director: César Silva Pedrozo. (071) 207.813 – tavarandu@yahoo.com.ar

43. Ma. Auxiliadora. Directora: Ramona Ayala Colmán. (0985) 730.945 – ysapykoeju@hotmail.com

44. Natalio. Directora: Liduvina Esther Ayala Colmán. (0983) 109.074

45. Hohenau. Directora: Rita Perla Jara Silva de Tischler.
(07752) 32.639 – ritaperlajs@hotmail.com

46. General Artigas. Director: Edgar Eduardo González Méndez. (0985) 793.802 – edugome.artigas@hotmail.com

47. San Pedro del Parana. Directora: Serafina Haidée Villalba Gómez. (0742) 20.162 – shaideevillalba@gmail.com

48. Edelira. Directora: Ramona Ayala Colmán. (0985) 730.945 – ysapykoeju@hotmail.com

49. Coronel Bogado. Directora: Mirtha Alegre de González. (0741) 252.627 – mirtha621@hotmail.com

VIII. DEPARTAMENTO DE MISIONES

50. San Juan Bautista. Directora: Josefina Jara de Pérez. (08121) 2854

51. Santa Rosa. Directora: Rosula Anair Salinas Aponte (0975) 653.671

52. Ayolas. Directora:
Mirtha Alegre de González. (0741) 252.627 – mirtha621@hotmail.com

53. Santa María. Director: César Silva Pedrozo. (071) 207.813 – tavarandu@yahoo.com.ar

54. San Ignacio. Directora: María de los Angeles Fernández de Vivero (08223) 2619 – jesusdenazareth@hotmail.es

IX. DEPARTAMENTO DE PARAGUARI

55. Paraguari. Directora: Porfiria Orrego Invernizzi. (0971) 327.353 – porrego9@gmail.com

56. Piraju. Directora: Rafaela Chaparro Benegas. (0985) 182.510 – rafaelachaparro@hotmail.com

57. Jaguarón. Directora: Gudelia Martínez Salinas. (0971) 243.275

58. Sapukái. Directora: Celia Beatriz Chaparro de Garay. (05314) 32.736

59. Karapegua. Directora: Pastora Leguizamón de Mafra (0981) 131.388 –
pastora.leguizamon@gmail.com

60. Aka’ái. Directora: Eva Graciela Florentín de Ríos. (0982) 199.131 – evagraciela1@hotmail.com

61. Yvyku’i. Directora: Nery Fátima Benítez Ramírez. (0981) 356.167 – nefatbenitez@hotmail.com

Sub-Regional Mbujapey: Directora del Curso: Ana Dora Leguizamón de Rojas. (0983) 774.286 – mipiloto_5@hotmail.com

62. Ky’ŷindy. Directora: Mirian Bernarda Osorio de Méndez. (0536282) 292 – mirianbo11@hotmail.com

63. Escobar. Directora: Gudelia Martínez Salinas. (0971) 243.275

X. DEPARTAMENTO DE ALTO PARANA

64. Ciudad del Este. Directora: Petrona Albarenga de González. (0522) 40.819 – palbarenga@hotmail.es

65. Minga Guasu. Directora: Carmen Pereira Irala (0973) 133.117 – jorge_10_churro@hotmail.com

66. Santa Rita. Directora: Petrona Albarenga de González. (0522) 40.819 – palbarenga@hotmail.es

67. Itaipyte. Director: Derlis Rubén González Gamarra (0677) 210.014 – D.R.G.G@hotmail.com

68. Hernandarias. Directora: Primitiva Avila de Rojas. (0983) 687.714 – jesusmavi@hotmail.com

69. Presidente Franco. Director: Federico González Escobar. (0522) 40.717 – chueajue@hotmail.com

XI. DEPARTAMENTO CENTRAL

70. Asunción-Centro. Directora: Selva Concepción Acosta Gallardo. (021) 312.447 – guaraniselgall@hotmail.com

71. Asunción-San Pablo. Directora: Evangelista Atienza Rotela. (0985) 263.083

72. Asunción-Campo Grande. Directora: Blanca Elisa Giménez González. (0981) 325.861 –
pikardiamoroti@hotmail.com

73. Asunción-Sajonia. Directora: Ernesta Martínez Apodaca. (021) 481.233

74. Asunción-Mcal. Estigarribia. Director: Eduardo Acosta Medina. (021) 282.192 –
eanguru1@hotmail.com

75. Asunción-Stma. Trinidad. Directora: Irene Estela Segovia de Villamayor. (021) 295.385 – irenesegovia15@hotmail.com

76. Asunción-Barrio Obrero. Directora: Alicia Rojas Macedo de Rodríguez. (021) 390.869 – aliciarojasmacedo@gmail.com

77. Mariano Roque Alonso. Director: Eduardo Acosta Medina. (021) 282.192 – eanguru1@hotmail.com

78. Fernando de la Mora. Director: Paublino Carlos Antonio Ferreira Quiñónez. (0981) 732.342 – paufeki@hotmail.com

79. Ñemby. Director: Nelson Zacarías Ortíz. (021) 973.123 – nelsonzortiz@hotmail.com

80. Luque. Director: Luis Lugo Medina. (0981) 549.471 – guasusaraki@yahoo.com

81. Limpio. Director: Luis Lugo Medina. (0981) 549.471 – guasusaraki@yahoo.com

82. Aregua. Directora: Egidia Matilde Galeano de Aguiar. (0982) 885.024 – matigaleano04@gmail.com

83. San Lorenzo. Director: Virgilio Silvero Arévalos. (021) 575.125 – virgiliosilvero@hotmail.com
Sub-Regional 1: Director del Curso: Hermenegildo Ramírez Agüero. (0981) 547.672
Sub-Regional 2: Director del Curso: Miguel Angel Verón Gómez. (021) 580.548 –
m_angelveron@hotmail.com

84. Kapi’atâ. Directora: Mary Cristina Escobar de Arguello. (021) 579.692

85. J. Augusto Saldivar. Directora: Sabina Núñez de Galeano. (0981) 130.521 –
sabinanunezdegaleano@gmail.com

86. Villeta. Director: Catalino Gilberto Recalde. (0981) 110.095 – catalinogilberto@hotmail.es

87. Ita. Directora: Mirian Lisa Acosta de Ortíz. (021) 973.123

88. Lambare. Director: Nelson Zacarías Ortíz. (021) 973.123 – nelsonzortiz@hotmail.com

89. Itaugua. Director: Juan Domingo Silva Pedrozo.
(0294) 21.425 – judosilpe@gmail.com

90. Guarambare. Directora: Gloria Esperanza Villamayor de Noé. (021) 964.166 – divinoredentorg964@hotmail.com

91. Ypakarai. Directora: Juana Ramona Ayala Colmán (0982) 944.253 – jrrayac@hotmail.es

XII. DEPARTAMENTO DE ÑE’EMBUKU

92. Pilar. Director: Francisco Gabriel Díaz Borba. (0862) 32.128 – arandupilar@hotmail.com

XlII. DEPARTAMENTO DE AMAMBAY

93. Pedro Juan Caballero. Director: Pedro Ernesto Escurra Franco. (0961) 305.082 – peitoezkurra@gmail.com

94. Bella Vista Norte. Director: Agustín Parra Meza. (0971) 825629 – parra.agustin@hotmail.com

95. Capitán Bado. Director: Agustín Parra Meza. (0971) 825629 – parra.agustin@hotmail.com

XIV. DEPARTAMENTO DE KANINDEJU

96. Puente Kyha. Directora: Teresa Beatriz Cardozo Chávez. (021) 524.831 – teresacardozo@hotmail.com

97. Kuruguaty. Directora: Teresa Beatriz Cardozo Chávez. (021) 524.831 – teresacardozo@hotmail.com

XV. DEPARTAMENTO DE PRESIDENTE HAYES

98. Villa Hayes. Director: Miguel Domínguez Arbe. (0971) 375.908 y (02626) 2597 – migueldom10@hotmail.com

99. Nanawa. Director: Miguel Domínguez Arbe. (0971) 375.908 y (02626) 2597 – migueldom10@hotmail.com

XVI. DEPARTAMENTO DE BOQUERÓN

100. Filaldelfia. Director: Rubén Victoriano Rolandi Aguilar (0981) 485.263


ARGENTINA

Regional Buenos Aires. Director: Gudelio Ignacio Báez Benítez. Ñe’êveve: kanandary@hotmail.com

Regional Rosario. Director: Gudelio Ignacio Báez Benítez. Ñe’êveve: kanandary@hotmail.com

Regional Corrientes (Capital). Director: Francisco Gabriel Díaz Borba. Ñe’êveve: arandupilar@hotmail.com

Regional Itati (Corrientes). Dependiente de la Sede Central del ATENEO. Ñe’êveve: bibliotecapopularitati@hotmail.com

Regional Ytûsaingo (Corrientes). Director: Jorge Román Gómez, El Kunumi. Ñe’êveve: kunumi@arnet.com.ar

Regional Colonia Carlos Pellegrini (Corrientes). Director: José Ramón Frete. Ñe’êveve:joseramon.frete@gmail.com

Regional Entre Ríos (Parana). Directora: Dora Helena Manfroni Vda. de Silvero Sanz. Ñe’êveve: osilvero@gigared.com.ar

Regional Entre Ríos (Parana). Profesor: Gudelio Ignacio Báez Benítez. Ñe’êveve: kanandary@hotmail.com

Regional Posadas (Misiones). Directora: Carmen Gladys Bernatto. Ñe’êveve: gabernatto@yahoo.com.ar

Regional Adrogue (Buenos Aires). Director: Crisanto Nicolás Costadoni. Ñe’êveve: nicolascostadoni@hotmail.com

Regional Garupa (Misiones). Director: Omar Alfonso Cibils Aquino. Ñe’êveve: haxita@hotmail.com

Regional Jujuy (Jujuy). Coordinadora: Rebeca Camacho. Ñe’êveve: kereimbaiyambae2013@hotmail.com

BRASIL

Regional Santa Catarina. Director: Adair Correa de Araújo. Ñe’êveve: araujoac@uol.com.br

Regional Foz de Yguasu. Director: Antonio Cabrera. Ñe’êveve: momaitei@gmail.com

Regional Foz de Yguasu. Profesor: Mario Ramâo Villialva Filho. Ñe’êveve: mariocomunica@yahoo.com.br

Regional Sâo Paulo. Directores: David Caparelli y Estela Montenegro. Ñe’êveve: estelamontenegro@oul.com.br

Regional Sâo Paulo. Profesor: Almir da Silveira. Ñe’êveve: almir.da.silveira@terra.com.br

Regional Sâo Paulo. Profesora: Aizza Abdala. Ñe’êveve: https://www.facebook.com/caballeroab

ESPAÑA

Regional Barcelona. Director: Christian Raúl Ojeda Ferreira. Ñe’êveve: christianrojeda@hotmail.com

ESTADOS UNIDOS DE AMÉRICA

Regional Washington DC. Directores: Sady Acosta y Teófilo Acosta. Ñe’êveve: ecosdelparaguay@gmail.com

ITALIA

Regional Bari. Director: Antonio Tiberio di Dobrynia. Ñe’êveve: dobrynia@hotmail.it


ADEMÁS, CURSOS ESPECIALES DE IDIOMA GUARANI PARA

1. EXTRANJEROS

2. ADULTOS NO HABLANTES GUARANI

3. NIÑOS Y JÓVENES (COMO REFUERZO ESCOLAR)

-INSCRIPCIONES ABIERTAS SIN PAGO DE MATRÍCULA

-MATERIALES DIDÁCTICOS ACTUALIZADOS

-DÍAS Y HORARIOS DE CLASES A CONVENIR

-METODOLOGÍA DE APRENDIZAJE ACTIVA Y MUY DINÁMICA

-CLASES EN GRUPOS REDUCIDOS

-SALAS DE CLASES CONFORTABLES Y AMBIENTE AGRADABLE

-AMPLIA Y COMPLETA BIBLIOTECA

-DOCENTES ESPECIALIZADOS

¡Ropytáma nera’ârôvo!


Maitei horyvéva opavavépe

David Galeano Olivera

(ATENEO Motenondehára)




ooo000ooo



“ORE ROIKUAA PORÂ GUARANI ÑE’Ê – NOSOTROS SOMOS ESPECIALISTAS EN IDIOMA GUARANI”

sábado, 22 de febrero de 2014

EL KUNUMI - CELSO PADILLA EN SAN PEDRO JUJUY ARGENTINA - 1ra parte

EL KUNUMI - CELSO PADILLA EN SAN PEDRO JUJUY ARGENTINA - 1ra parte

ÑE’Ê YPY ÁRA – DÍA DE LA LENGUA MATERNA

ÑE’Ê YPY ÁRA – DÍA DE LA LENGUA MATERNA
21 JASYKÔI – 21 DE FEBRERO
Ohai: David Galeano Olivera

Ára 21 jasykôime ojegueromandu’a Ñe’ê Ypy Ára Yvórape. Ko mandu’a omoheñóikuri UNESCO (Tekombo’e, Tembikuaaty ha Teko Atyha oîva Tetâita Joajúpe), ára 21 jasykôi ary 2.000-pe omomba’eguasúvo ñe’ê ha teko joavy ha ñe’ê’etaita. El día 21 de febrero se celebra el Día Internacional de la Lengua Materna. Esta fecha fue instituida por la UNESCO (Organización para la Educación, la Ciencia y la Cultura de las Naciones Unidas), el 21 día de febrero del año 2.000 y tiene por objetivo reconocer la diversidad lingüística y cultural y el plurilinguismo.

Ta'ânga: Instituto Tlaxcalteca de la Cultura - México

Ára 21 jasykôi ary 1952-pe, Dhaka-pe, tavaguasu oîva Pakistán retâme, ko’áĝa hérava Bangladesh; chavolaikuéra ojukákuri heta temimbo’épe ojerurehaguére Bangla ñe’êgui oiko haĝua Pakistan ñe’ê teete. La fecha recuerda al día 21 de febrero del año 1952, “…cuando estudiantes se manifestaban por el reconocimiento de su lengua, Bangla, como uno de los dos idiomas nacionales de la entonces Pakistán, fueron muertos a tiros por la policía de Dhaka, la capital de lo que hoy es Bangladesh...” (http://www.un.org/es/events/motherlanguageday/).

Péicha avei, oje’e ko’aĝaite oîha 6.000 ñe’ê yvórape ha oîha avei hetaiterei ñe’ê oiko’íva ha omanombotáva. Ñavô 15 ára ndaje omano peteî ñe’ê. Asimismo, se menciona que existen 6.000 lenguas en el mundo y que existen numerosas lenguas en situación de riesgo y al borde de la muerte. Cada 15 días muere una lengua en el mundo (http://www.animalpolitico.com/2012/02/cada-15-dias-desaparece-una-l...).

Ñe’ê (Guarani, Aymara, Quechua, Mapuche, Maya) niko avano’ônguéra rembipuru oikuaauka haĝua hembikuaa, hembikuaaty ha heko. Las lenguas (Guarani, Aymara, Quechua, Mapuche, Maya) son las herramientas que las sociedades disponen para la transmisión de los conocimientos, de la ciencia y la cultura.

Ñe’ê niko pu’aka rembipuru ko yvórape. Tetâ tuichavéva oñemomba’e ambue tetâ ikangyvévare ha upevarâ oipuru iñe’ê pu’aka. Ja’eporâvétarô, tetâ tuichavéva pu’aka ikatu ñaha’â ha upevarâ tekotevênte jahecha moô moôpa -ambue tetâ rupi- ojepuru iñe’ê. Las lenguas son factores de poder en el mundo. El proceso de colonización, por parte de los grandes países, se dio y se da a través del poder de sus lenguas. En otras palabras, el poder de los grandes países del mundo se mide hoy por la presencia de sus respectivas lenguas en los diferentes países del mundo.

Ko’aĝaite, ñe’ênguéra pu’aka heñói ha okakuaa oîgui tetâ imbaretevéva ha imba’epotavéva ko yvy ape ári, oñemumeméva iñe’ê teépe ha araka’eve ndoipurumo’âiva tetâ ikangyvéva ñe’ê. Ñaimo’âku opaite mba’erâ oñemoañeteséva pe ñe’ênga he’íva “imbaretevévante oikove are”. Actualmente, la hegemonía de las lenguas depende del poder y la ambición de los grandes países, promotores de la sociedad de consumo, en sus respectivas lenguas y no precisamente en la lengua del conquistado o reducido. Pareciera que todo se sustenta en la expresión “sobreviven los más fuertes”.

Amérika ha Paraguay retâme, ikatu jahecha peteî mba’e neporâmbajepéva ha’éva Guarani ñe’ê akârapu’â, ñemombarete ha jehechakuaa. Guarani, ha’éva Paraguay retâ ñe’ê teete, ha’e avei Bolivia retâ, Taragui (Corrientes, Argentina) ha Takuru (Brasil) ñe’ê teete ha upéicha avei Mercosur ñe’ê, ary 2007 guive. Paraguay retâme oî haimete 6.000.000 tapicha oñe’êva Guarani ha Mercosur tuichakue javeve katu oî haimete 10.000.000 tapicha oipurúva Avañe’ê. En América, y particularmente en el Paraguay, asistimos a un fenómeno muy interesante cual es la recuperación, fortalecimiento y jerarquización de la Lengua Guarani, que es lengua oficial del Paraguay, también de Bolivia, de la Provincia Argentina de Corrientes, de algunos Municipios del Brasil, y desde el 2007 lengua del Mercado Común del Sur (Mercosur). Solamente en la República del Paraguay existen casi 6.000.000 de Guarani-hablantes y en todo el Mercosur se calcula que existen 10.000.000 de hablantes de la Lengua Guarani.


Guarani niko Paraguay retâ ñe’ê teete ary 1992 guive. Upéicha avei, ára 29 jasypakôi ary 2009-pe, tetâ ruvicha Fernando Lugo omboajékuri Ñe’ênguéra Léi, ombojojáva Guarani ha Castellano puru taha’e ha’ehápe; jepémo upéicha, MEC omboykese gueterei Guarani ñe’ême mbo’esyry mbohapyhágui, mitârusukuéra rekombo’égui; ja’eporâsérô, MEC o’apo’i leikuéra ha avei oñembotavy umi 87% ñane retâyguágui oipurúva Guarani ñe’ê hekohápe. Ko’aĝaite peve avei Ñe’ênguéra Rerekua Renda ne’îrâ gueterei ohenduka iñe’ê Guarani ñe’ê ñemboyke’ŷ ha ñemombareteve rehehápe, ñane retâ rekombo’épe. En el Paraguay el Guarani es idioma oficial desde el año 1992 (http://es.scribd.com/doc/36561809/leiguasu). Por otra parte, el día 29 de diciembre del año 2009, el Presidente Fernando Lugo promulgó la Ley de Lenguas (http://cafehistoria.ning.com/profiles/blogs/e-ngu-ra-l-i-ley-de-len...), que reconoce la igualdad del Guarani y el Castellano; sin embargo, el Ministerio de Educación persiste en su decisión de excluir al Guarani del tercer curso de la educación media, contraviniendo la leyes vigentes en la materia en el país y desatendiendo los derechos humanos del 87% de la población del Paraguay que habla y entiende Guarani. Un hecho llamativo es que la recientemente creada Secretaría de Políticas Lingüísticas hasta hoy no se pronunció en defensa de la permanencia y el fortalecimiento del Guarani en el sistema educativo paraguayo.

Paraguay ha Uruguay retâ heravoi hikuái Guaranime. Argentina retâme oî heta tenda héra Guaraníva, umíva apytépe, Yapeju, heñoihaguépe José de San Martín, Amérika Pysyrôhára. Brasil-pe katu Itamaraty, Jakarepagua ha Marakana ha’énte avei téra Guarani. Bolivia retâme oî heta ysyry, ka’avo, mymba ha yvyty réra Guaraníme, umíva apytépe, techapyrârô, ja’ekuaa táva Santa Cruz-pe oîha peteî ysyry hérava Piray. Las Repúblicas del Paraguay (río del mar que desapareció) y Uruguay (río de los caracoles grandes o de mar) tienen sus respectivos nombres en Lengua Guarani. En la Argentina existen numerosos lugares con denominación en Guarani, entre ellas, Yapeju (agua de superficie dorada), donde naciera el Libertador de América José de San Martín. En tanto que en el Brasil, Itamaraty (lugar de las piedras deformes), Jakarepagua (variedad de jakare) y Marakana (variedad de loro) son también nombres en Guarani. En Bolivia existen varios ríos, plantas, animales y cerros con nombres en Guarani, entre ellos y a modo de ejemplo, en la Ciudad de Santa Cruz existe un río de nombre Piray (río de los peces).

Heta ñemboyke, apo’i ha jejahéi rire, péina Guarani ñe’ê iñapysêsapy’a ha ombohekopeteî Amerikayguápe. Heta mba’apo rire, ATENEO DE LENGUA Y CULTURA GUARANI omoheñói -ambue atyha ha tapicha arandu ndive- peteî joaju mbarete omoherakuâ, omombarete ha omotenondeve haĝua Guarani ñe’ê ha reko Mercosur ha ambue tetâ ko yvoraguápe. Guarani ñe’ê hekovepyahúma ha ko’áĝa oñembo’e mbo’ehaovusu tuichatuichavéva ko yvoraguápe ha avei heko mbarete ñepyrûma ñandutípe, Vikipetâ rupive. El Guarani luego de padecer todo tipo de discriminación, degradación y desprecio, es hoy una lengua emergente y un factor de cohesión americana. Tras mucho insistir, el ATENEO DE LENGUA Y CULTURA GUARANI logró -junto a otras entidades y personalidades de la región- integrar una unión para la promoción, el fortalecimiento y la jerarquización de la Lengua y Cultura Guarani en la región y en los demás países del mundo. El Guarani se modernizó y es estudiado en las más importantes universidades del mundo y tiene ya una interesante presencia en internet sobre todo mediante Wikipedia Guarani – Vikipetâ (http://gn.wikipedia.org/wiki/Ape).

Upéicharô jepe ha ñembyasypópe, ja’eva’erâ Ñemby Ñemuha ha Amérika Ñembyguápe oîha heta Ypy Retâ omanombapotáva, orekóva 150, 300 térâ 500 tekove, ha’éva avei umi Ypy Retâ ñe’ê puruhára pahaguemi. Ha’ekuéra omanombávo omanóta avei hendivekuéra iñe’ê. Sin embargo, y lastimosamente, en el Mercosur y en América del Sur existen Comunidades Indígenas que están en la línea de la muerte, con apenas 150, 300 o 500 últimos sobrevivientes, a su vez últimos hablantes de sus respectivas lenguas maternas que también desaparecerán con ellos en poco tiempo más.

ooo000ooo

PROHIBEN HABLAR GUARANI EN NEGOCIO DE CIUDAD DEL ESTE, en (http://cafehistoria.ning.com/profiles/blogs/ante-la-prohibici-n-de-...)
EL DIARIO POPULAR SE HIZO ECO DE LA PROHIBICIÓN DE HABLAR EN GUARANI EN BONITA KIM DE CIUDAD DEL ESTE, en (http://cafehistoria.ning.com/profiles/blogs/el-diario-popular-se-hi...)
LA LENGUA GUARANI O AVAÑE’Ê, EN INTERNET, en (http://cafehistoria.ning.com/profiles/blogs/la-lengua-guarani-o-ava...)